දේශගුණ විපර්යාස ව්‍යසනයක් නැවැත්වීම සඳහා තව දුරටත් ලෝකයට කාලය නැති බව ව්‍යසනය වෙත ලෝකය “භයානක ලෙස සමීප” වෙමින් සිටින බවත් එක්සත් රාජධානියේ දේශගුණික ප්‍රධානී අලෝක් ෂර්මා පැවසීය.
මේ වසරේ නොවැම්බර් එක්සත් රාජධානියේ සත්කාරකත්වයෙන් ග්ලාස්ගෝ නුවරදී පැවැත්වීමට නියමිත COP26 හි දේශගුණික සමුළුවේ නායකත්වය දරන ෂර්මා මහතා පැවසුවේ ගංවතුර, ලැව්ගිනි සහ තාප තරංග සමඟ එහි බලපෑම් දැනටමත් පැහැදිලි වී ඇති බවයි.
“අපට වසර දෙකක්, අවුරුදු පහක්, අවුරුදු 10 ක් බලා සිටීමට හැකියාවක් නැහැ. සියල්ල කළ යුත්තේ මේ මොහොතේමයි‘ ඔහු පැවසීය.
එහෙත් මහා බ්‍රිතාන්‍ය රජය තවත් පොසිල ඉන්ධන ව්‍යාපෘති වලට ඉඩ දීම හෙළා දැක නැත.
මාත හතක් තුළ රටවල් 30කට වැඩි ගණනක සංචාරය කරමින් ඔහු ඔහුගේ තීරණය ඔහු ආරක්ෂා කළේය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණික විපර්යාස පර්යේෂකයින්ගේ වාර්තාව ලබන සදුදා (09) ප්‍රකාශකයට පත් කිරීමට නියමිත අතර ඊට පෙර ෂර්මා මහතා මේ බව ප්‍රකාශ කිරීම විශේෂත්වයකි.
දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ කණ්ඩායම විසින් සම්පාදිත මෙම වාර්තාව ශක්තිමත්ම ප්‍රකාශය වනු ඇති අතර ඉදිරි දශක කිහිපය තුළ ලෝකයේ සාගර, අයිස් තට්ටු සහ ගොඩබිම වෙනස් වන ආකාරය පිළිබඳ විස්තර එමගින් ලබා දෙනු ඇත.
ග්‍රීසියේ ලැව් ගිනි මේ වන විට දහස් ගණනකට තම නිවෙස් වලින් ඉවත් වන ලෙස බල කරමින් සිටින අතර එක්සත් ජනපදයේ, තුර්කියේ සහ කැලිෆෝනියාවේ ද ලැව් ගිනි හටගෙන තිබේ. මෙම ගිම්හානයේදී බටහිර යුරෝපය දශක ගණනාවකට පසු සිදු වූ දරුණුතම ගංවතුර තත්ත්වය දුටු අතර මිනිසුන් දුසිම් ගණනක් මිය ගියහ.
හදිසි පියවර නොගන්නේ නම් එහි ප්‍රතිවිපාක “ව්‍යසනකාරී” වනු ඇතැයි ෂර්මා මහතා පැවසීය.
“ඒ සඳහා වෙනත් වචනයක් ඇතැයි මම නොසිතමි,” ඔහු පැවසීය.
“ලොව පුරා සිදු වන දේ ඔබ දිනපතා දකී. පසුගිය වසරේ වාර්තා වූ උණුසුම්ම කාලය, වාර්තා වූ උණුසුම්ම දශකය බව අප අමතක නොකළ යුතුය‘‘
ඔහු තවදුරටත් මෙසේ පැවසීය: “ලොව පුරා ඇති බලපෑම් අපි දකිනවා. එක්සත් රාජධානියේ හෝ යුරෝපය සහ චීනය හරහා අප දුටු බිහිසුණු ගංවතුර හෝ ලැව් ගිනි, උතුරු ඇමරිකාවේ වාර්තා කළ ඉහළම උෂ්ණත්වය. සෑම දිනකම ඔබ ලොව පුරා එක් ආකාරයකින් හෝ වෙනත් ආකාරයකින් මෙම ව්‍යසනය දකිනවා “
ෂර්මා මහතා පැවසුවේ සඳුදා නිකුත් කරන ලද වාර්තාව “මානව හැසිරීම් ගෝලීය උණුසුම වේගවත් කරන බවට අනතුරු ඇඟවීමක් විය හැකි” බවයි.
“මම හිතන්නේ නැහැ කාලය ඉවරයි කියලා, නමුත් මම හිතන්නේ අපි ව්‍යසනය වෙත භයානක ලෙස සමීප වෙමින් සිටිනවා කියායි. අපි දැන් ක්‍රියා නොකළහොත් ඉතා පැහැදිලි අනතුරු ඇඟවීමක් අපට දැක ගත හැකියි. අවාසනාවකට මෙන් අපට කාලය ප්‍රමාණවත් නොවිය හැකියි‘
පොසිල ඉන්ධන විවේචනය
එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණික විපර්යාස සමුළුව වන COP26 සමුළුව නොවැම්බර් මාසයේදී ග්ලාස්ගෝ විසින් පැවැත්වීමට නියමිතය.
දේශගුණික විපර්යාස පාලනය කිරීමට නම් මෙම සමුළුව අත්‍යවශ්‍ය දෙයක් ලෙස සැලකෙන අතර රටවල් 196ක රාජ්‍ය නායකයින් හමුවී සාකච්ඡා කිරීමට එකඟ වේ.
නමුත් ෂෙට්ලන්ඩ් හි නව තෙල් නිධියක් ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් කර ඇති හෙයින් එක්සත් රාජධානියේ කුහකකම ගැන උද්ඝෝෂකයින් චෝදනා කළහ. උතුරු මුහුදේ තෙල් හා ගෑස් ළිං වැඩිපුර සිදුරු කළ හැකි බව රජය පවසා ඇති අතර කුම්බ්‍රියාවේ නව ගල් අඟුරු ආකරයක් සඳහා සැලසුම් කර ඇත.
මේ වසර මුලදී, ගෝලීය බලශක්ති නිරීක්‍ෂක සංවිධානය ජාත්‍යන්තර බලශක්ති ඒජන්සිය පැවසුවේ අපට ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යාම සෙල්සියස් අංශ 1.5 දක්වා සීමා කිරීමට අවශ්‍ය නම් තෙල්, ගෑස් හෝ ගල් අඟුරු ව්‍යාපෘති සඳහා නව ආයෝඡනයක් කළ නොහැකි බවයි. විශේෂඥයන් පවසන්නේ සෙල්සියස් අංශක 1.5 ට වඩා වැඩි වීමක් සිදු වන විට දේශගුණික විපර්යාසයන්ගේ බලපෑම් බෙහෙවින් බරපතල බවයි.
ව්‍යාපෘති සඳහා වූ රජයේ සැලැස්ම විවේචනය කිරීම ෂර්මා මහතා ප්‍රතික්ෂේප කරමින් මෙසේ පැවසීය: “අනාගත [පොසිල ඉන්ධන] බලපත්‍රය 2050 වන විට නීත්‍යානුකූලව ශුන්‍ය ශුන්‍යයට යාමට අපි කැප වී සිටි කරුණට අනුකූල විය යුතුයි.
“ඕනෑම බලපත්‍රයක් සඳහා දේශගුණ පරීක්‍ෂණයක් සිදු කෙරේ‘‘
ෂර්මාගේ මෙම සම්මුඛ සාකච්ඡාව පැමිණෙන්නේ රැස්වීම් සඳහා විදේශ ගත වීම සහ මාස හතක් තුළ රටවල් 30 කට වැඩි ගණනකට සංචාරය කිරීම සම්බන්ධයෙන් විවේචනයට ලක් වීමෙන් පසුව ය.
කෙසේ වෙතත් ග්‍රීන්පීස් ඇතුළු සමහර පාරිසරික උද්ඝෝෂකයින් ඔහුව ආරක්ෂා කළ අතර දේශගුණික විපර්යාසයන්ට මුහුණ දීම සඳහා අනෙක් ජාතීන්ට ඒත්තු ගැන්වීම සඳහා මුහුණට මුහුණ හමු වීම වැදගත් බව පැවසීය.
ෂර්මා මහතා ඔබ්සර්වර් පුවත්පතට පැවසුවේ පුද්ගල හමුවීම් “ඇදහිය නොහැකි තරම් වැදගත් සහ ඇත්තෙන්ම බලපෑමක් ඇති කරන” බවයි.
“අපි එකඟතාවයක් ගොඩනඟා ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන පරිදි ඇදහිය නොහැකි තරම් වැදගත් වන පෞද්ගලික සබඳතා ගොඩනඟා ගැනීම ඉතා වැදගත් වෙනසක් සිදු කරයි,” ඔහු පැවසීය.
බී.බී.සී ඇසුරිණි