මෙම වසරේ නොවැම්බර් මාසයේදී ග්ලාස්ගෝ හි පැවැත්වීමට නියමිත එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණික සමුළුවට සහභාගී වීමට තමා අදහස් නොකරන බව ග්‍රේටා තන්බර්ග් පවසයි.
COP26 හි පැමිණීමට කොරෝනා වයිරස් වසංගතය බලපැවැත්වීම ගැන ඇය කණස්සල්ලට පත්ව සිටී.
වත්මන් ගෝලීය තත්ත්වය තුළ සමුළුව කල් දැමිය යුතු යැයි ඇය විශ්වාස කරයි.
සමුළුවේ සත්කාරකත්වය දරන එක්සත් රාජධානිය ගෝලීය එන්නත් අනුපාතය ඉහළ යන තුරු බලා සිටිය යුතු බව ඇය පවසයි.
දේශගුණික විපර්යාසයන්ට මුහුණ දීම සඳහා වූ සැලැස්මකට එකඟ වීමේ අරමුණින් මෙම සමුළුව ලෝක නායකයින් එක්රැස් කරනු ඇත.
තුන්බර්ග්ගේ මෙම තීරණය සමුළුවේ සත්කාරකත්වය දරන එක්සත් රාජධානියට සැලකිය යුතු පහරක් විය හැකිය.
ලෝ ප්‍රකට දේශගුණික ක්‍රියාකාරිනියක් වන ග්‍රේටා තන්බර්ග් මීට වසර දෙකහමාරකට පෙර ස්වීඩන් පාර්ලිමේන්තුව ඉදිරිපිට පැවැත්වූ පළමු විරෝධතාවයේ සිට සෑම ප්‍රධාන දේශගුණික සමුළුවකටම සහභාගී වී ඇත.
“මෙය නිවැරදි ආකාරයට සිදු විය යුතුයි. ඇත්ත වශයෙන්ම කළ යුතු හොඳම දෙය නම් සෑම කෙනෙකුටම එක හා සමාන කොන්දේසි යටතේ සහභාගී විය හැකි වන පරිදි හැකි ඉක්මනින් එන්නත් ලබා දීමයි.”
එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්ෂික සමුළුව 2020 නොවැම්බර් මස සිට මේ වන විටත් එක් වරක් ප්‍රමාද වී ඇති අතර එය නැවත කල් දැමිය හැකි බවට විශ්වාස කෙරේ.
පසුගිය සමුළු දෙක සඳහා 20,000 කට අධික සහභාගිවන්නන් සංඛ්‍යාවක් සහභාගී වී ඇති අතර මෙවර එය 30,000ක් පමණ වනු ඇතැයි අනුමාන කෙරේ.
පසුගිය මාසය අවසානයේදී, එක්සත් රාජධානියේ අගමැති කාර්යාලයේ මූලාශ්‍ර දැඩි ලෙස කියා සිටියේ සමුළුව තවදුරටත් ප්‍රමාද කිරීම පිළිබඳව කිසිදු තීරණයක් ගෙන නොමැති බවයි.
කෙසේ වෙතත්, සමුළුව ප්‍රමාද කිරීම හෝ ඉදිරියට ගෙන යාම පිළිබඳව සාකච්ඡා සිදුවන බව ද වාර්තා වේ.
COP26 යනු කුමක්ද?
COP යනු පාර්ශවයන්ගේ සමුළුව වන අතර එයට සහභාගී වන්නේ දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ රාමු සම්මුතියට United Nations Framework Convention on Climate Change -UNFCCC අත්සන් කළ රටවල්ය. එය 1994 දී එකඟ වූ ගිවිසුමකි. 2021 රැස්වීම 26 වන රැස්වීම වන බැවින් එය COP26 ලෙස නම් කර ඇත.
COP25 2019 නොවැම්බරයේදී ස්පාඤඤයේ මැඩ්රිඩ් හිදී පැවැත්වූ අතර ග්‍රෙටා තන්බර්ග්ගේ ප්‍රධාන මාතෘකාවකින් එය සමන්විත විය. එය නොවිසඳුනු ගැටලු රාශියකින් අවසන් වූ නමුත් ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යාමට හේතු වන වායුවක් වන කාබන් ඩයොක්සයිඩ් කැපීම ගැන එකඟතාවක් ඇති විය.
ග්ලාස්ගෝහි පැවැත්වෙන මීළඟ සමුළුව වන විට සිය කාබන් විමෝචනය අඩු කිරීමේ සැලැස්මක් සකස් කිරීමට සෑම ජාතියක්ම එකඟ වූහ.
පැරිස් සම්මුතියේ සහ දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ රාමු සම්මුතියේ අරමුණු සඳහා පියවර වේගවත් කිරීම සඳහා COP26 පාර්ශවයන් එකට ගෙන එනු ඇත.
එක්සත් රාජධානිය මෙතෙක් පැවැත්වූ විශාලතම සමුළුව එයයි. එය 2015 පැරිස් ගිවිසුමෙන් පසු සිදු වූ වඩාත්ම වැදගත් දේශගුණික සිදුවීම ලෙස විස්තර කෙරේ.
පැරිස් ගිවිසුමෙන් පසු ලොව පුරා සිටින ජනාධිපතිවරුන් සහ අගමැතිවරුන් ප්‍රගතිය පිළිබඳව වාර්තා කරන අතර කාබන් විමෝචනය අඩු කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව නව තීරණ ගැනීමට ඉඩ ඇත.
සමුළුවේදී ග්‍රේටා තුන්බර්ග් විධිමත් භූමිකාවක් ඉටු නොකරන නමුත් සහභාගී නොවීමට ඇය ගත් තීරණය සමුළුවේ සංකේතාත්මක අවස්ථාවකි.
ස්වීඩන් පාර්ලිමේන්තුවෙන් පිටත වසර දෙකහමාරකට පෙර ඇය සිය පළමු පාසල් වැඩ වර්ජනය ආරම්භ කළ දා සිටම, ලෝක නායකයින් දේශගුණික විපර්යාසයන් වඩාත් බැරෑරුම් ලෙස සලකන ලෙස බොහෝ තරුණයින්ගේ ඉල්ලීම් සංකේතවත් කිරීමට ඇය පැමිණියාය.
2019 සැප්තැම්බර් මාසයේදී නිව්යෝර්ක් හි පැවති එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණ සමුළුවේදී දේශගුණික විපර්යාසයන් පිළිබඳව ක්‍රියා කිරීමට ඔවුන් අසමත් වූ බවට ඇය චෝදනා කළාය.
“ඔබේ හිස් වචන වලින් ඔබ මගේ සිහින සහ මගේ ළමා කාලය සොරා ගත්තා” යනුවෙන් ඇය ඔවුන්ට පැවසුවාය.
“ග්‍රෙටා තන්බර්ග්: ලෝකය වෙනස් කිරීමට වසරක්” නම් වූ නව වාර්තා චිත්‍රපට මාලාවට පෙර බීබීසී ප්‍රවෘත්ති සේවයට අදහස් දක්වමින් ඇය කියා සිටියේ සමුළුව නැවත වරක් කල් දැමිය යුතු යැයි තමා සිතන බව පවසමින් COP26 කණ්ඩායම කුමක් කළ යුතු යැයි සිතන බවයි.
වෙනසට බලපාන එකම ක්‍රමය සමුළුව නොවන බව ඇය පැවසුවාය.
“අවංකව කිවහොත්, දේශගුණික ක්‍රියාමාර්ග ඉල්ලා සිටින පුද්ගලයින්ගෙන් වෙනස්කම් සිදු විය යුතුයි,” ඇය පැවසුවාය.
“ඔව්, මෙම රැස්වීම් තීරණාත්මක වන අතර ඒවා ඇදහිය නොහැකි තරම් වැදගත් ය. අපට අවශ්‍ය තරම් මේ රැස්වීම් හා සම්මන්ත්‍රණ පැවැත්විය හැකි නමුත් දේශගුණික අර්බුදය අර්බුදයක් ලෙස අප සලකන්නේ නැති තාක් කල් අපට කිසිවක් නොපෙනේ. සැබෑ වෙනස්කම් ඔවුන්ගෙන් නොපැමිණේ. “
නව ගල් අගුරු ආකාරයක් විවෘත කිරීම ගැන සලකා බලන විට එක්සත් රාජධානිය දේශගුණික සමුළුවක් පැවැත්වීම ගැන ද ඇය විවේචනය කළාය .
2050 වන විට ඊනියා ශුද්ධ ශුන්‍ය විමෝචනයේ සැබෑ මුහුණ එය පෙන්නුම් කරන බව ඇය පැවසුවාය.
“නව ගල් අඟුරු පතල් විවෘත කිරීමේ හැකියාව ද ඒ සමඟම ඒ හා සමාන දෙයකට ඔබට කැප විය හැකි නම්, එය ඇත්ත වශයෙන්ම එයින් අදහස් නොවේ.”
මෙතරම් කාලයක් මිනිසුන් තමාට ඇහුම්කන් දීම පුදුමයට කරුණක් වූ නමුත් මිනිසුන් සවන් දෙන තාක් කල් තමාට හැකි තාක් දුරට තම පණිවිඩය සන්නිවේදනය කිරීමට එම අවස්ථාව භාවිතා කරන බව ඇය පැවසුවාය.
බී.බී.සී ඇසුරිනි